เจ้าจอมมารดาดวงคำ ในรัชกาลที่ 4
เจ้าจอมมารดาดวงคำ ในรัชกาลที่ 4

เจ้าจอมมารดาดวงคำ ในรัชกาลที่ 4

เจ้าจอมมารดาดวงคำ[1][2] (เกิด: ไม่มีข้อมูล — อนิจกรรม: 29 ตุลาคม พ.ศ. 2449) เป็นพระสนมในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีนามเดิมว่า เจ้าหนูมั่นแห่งเวียงจันทน์[3] สืบเชื้อสายมาจากเจ้านายลาวฝ่ายเวียงจันทน์ เป็นธิดาของเจ้าคลี่[4] พระโอรสในเจ้าอนุวงศ์แห่งเวียงจันทน์ กับเจ้าท่อนแก้ว ธิดาเจ้าอุปราช (ติสสะ)เมื่อเจ้าอนุวงศ์ ทรงก่อการวุ่นวายขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เจ้าอุปราชไม่ได้ร่วมด้วย เจ้าคลี่ ผู้บิดา จึงได้พาครอบครัวเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารอยู่ในกรุงเทพฯ เจ้าหนูมั่นจึงเกิดที่กรุงเทพฯ ท่านมีพี่ชายคนหนึ่ง ชื่อเจ้าพรหมเทวานุเคราะห์วงศ์ (เจ้าหน่อคำ) ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าเมืองอุบลราชธานี[5]ครั้นเมื่อถวายตัวเป็นพระสนมในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้รับพระราชทานนามใหม่ว่า ดวงคำ ทรงตรัสเรียกว่า มั่นดวงคำ[6] และให้ประสูติกาลพระราชธิดาสองพระองค์คือกล่าวกันว่าเจ้าจอมมารดาดวงคำนั้นเล่าลือกันว่าผิวเนื้อนวล ในนิราศวังบางยี่ขันที่คุณพุ่มแต่งเรื่องตามเสด็จพระองค์เจ้านารีรัตนาไปเยี่ยมพระญาติฝ่ายมารดาคือเจ้าจันทรเทพสุริยวงศ์ (เจ้าหนู) เจ้าเมืองมุกดาหาร เมื่อ พ.ศ. 2412 มีกลอนตอนหนึ่งว่าอนึ่งเจ้าจันทรเทพสุริยวงศ์ เป็นโอรสของเจ้าอุปราช (ติสสะ)[7] และน้องชายของเจ้าท่อนแก้ว มารดาเจ้าจอมมารดาดวงคำ เจ้าจันทรเทพสุริยวงศ์มีบุตรีท่านหนึ่งรับราชการเป็นพระสนมในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวคือ เจ้าจอมประทุม[8]เจ้าจอมมารดาดวงคำ มีชีวิตอยู่ถึงรัชสมัยรัชกาลที่ 6 ถึงแก่อนิจกรรม เมื่อ 29 ตุลาคม พ.ศ. 2449[9]การนี้พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานเพลิงศพ เจ้าจอมมารดาดวงคำพร้อมกับศพพี่ชายคือเจ้าพรหมเทวานุเคราะห์วงศ์ ณ วัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ 1 เมษายน ร.ศ. 126[10]

เจ้าจอมมารดาดวงคำ ในรัชกาลที่ 4

คู่สมรส พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
บุตร พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านารีรัตนา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี
เกิด ไม่ปรากฏ
กรุงเทพมหานคร ไทย
บิดามารดา เจ้าคลี่แห่งเวียงจันทน์
เจ้าท่อนแก้วแห่งเวียงจันทน์
เสียชีวิต 29 ตุลาคม พ.ศ. 2449
กรุงเทพมหานคร ไทย

แหล่งที่มา

WikiPedia: เจ้าจอมมารดาดวงคำ ในรัชกาลที่ 4 http://www.mukdahannews.com/a-mukdahan.htm http://www.royalark.net/Laos/vientian.htm http://bcnnon.ac.th/webnon/Load/2013/01/king22.pdf http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2436/03... http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2447/03... http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/04... http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2449/03... http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2450/04...