เจ้าจอมมารดาดวงคำ[1][2] (เกิด: ไม่มีข้อมูล — อนิจกรรม: 29 ตุลาคม พ.ศ. 2449) เป็นพระสนมใน
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีนามเดิมว่า
เจ้าหนูมั่นแห่งเวียงจันทน์[3] สืบเชื้อสายมาจากเจ้านายลาวฝ่ายเวียงจันทน์ เป็นธิดาของเจ้าคลี่
[4] พระโอรสใน
เจ้าอนุวงศ์แห่ง
เวียงจันทน์ กับเจ้าท่อนแก้ว ธิดาเจ้าอุปราช (ติสสะ)เมื่อเจ้าอนุวงศ์ ทรงก่อการวุ่นวายขึ้นในรัชสมัย
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เจ้าอุปราชไม่ได้ร่วมด้วย เจ้าคลี่ ผู้บิดา จึงได้พาครอบครัวเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารอยู่ในกรุงเทพฯ เจ้าหนูมั่นจึงเกิดที่กรุงเทพฯ ท่านมีพี่ชายคนหนึ่ง ชื่อ
เจ้าพรหมเทวานุเคราะห์วงศ์ (เจ้าหน่อคำ) ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าเมือง
อุบลราชธานี[5]ครั้นเมื่อถวายตัวเป็นพระสนมใน
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้รับพระราชทานนามใหม่ว่า
ดวงคำ ทรงตรัสเรียกว่า
มั่นดวงคำ[6] และให้ประสูติกาลพระราชธิดาสองพระองค์คือกล่าวกันว่าเจ้าจอมมารดาดวงคำนั้นเล่าลือกันว่าผิวเนื้อนวล ในนิราศวังบางยี่ขันที่คุณพุ่มแต่งเรื่องตามเสด็จพระองค์เจ้านารีรัตนาไปเยี่ยมพระญาติฝ่ายมารดาคือเจ้าจันทรเทพสุริยวงศ์ (เจ้าหนู) เจ้าเมืองมุกดาหาร เมื่อ พ.ศ. 2412 มีกลอนตอนหนึ่งว่าอนึ่งเจ้าจันทรเทพสุริยวงศ์ เป็นโอรสของเจ้าอุปราช (ติสสะ)
[7] และน้องชายของเจ้าท่อนแก้ว มารดาเจ้าจอมมารดาดวงคำ เจ้าจันทรเทพสุริยวงศ์มีบุตรีท่านหนึ่งรับราชการเป็นพระสนมในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวคือ เจ้าจอมประทุม
[8]เจ้าจอมมารดาดวงคำ มีชีวิตอยู่ถึงรัชสมัยรัชกาลที่ 6 ถึงแก่อนิจกรรม เมื่อ 29 ตุลาคม พ.ศ. 2449
[9]การนี้
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานเพลิงศพ เจ้าจอมมารดาดวงคำพร้อมกับศพพี่ชายคือเจ้าพรหมเทวานุเคราะห์วงศ์ ณ วัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ 1 เมษายน ร.ศ. 126
[10]